پتینه کاری چیست؟

پتینه کاری هنر استفاده از رنگ ها به شکلی خلاقانه بر روی سطوح مختلف است تا حس کهنگی و نوستالژیک را القا کند. در واقع پتینه کاری هنری است که به اشیاء مختلف از جمله چوب ظاهری شبیه به عتیقه می‌دهد تا تصور شود آن شی‌ء در اثر گذر زمان به این شکل در آمده است.

در حقیقت پتینه کاری، هنر کهنه کردن و ایجاد ظاهری قدیمی برای اجسام با استفاده از رنگ و متریال مخصوص است. اگر دکور آنتیک را به دکور مدرن ترجیح می‌دهید پتینه کاری مخصوص شماست.

پتینه چیست؟

پتینه لایه نازکی از مواد است که به مرور زمان روی چوب تشکیل می‌شود. به دلیل تعامل چوب با محیط، رنگ آن به طور کلی قهوه ای یا سیاه است. پتینه پدیده ای است که به طور طبیعی رخ می‌دهد، اما شما می‌توانید آن را به صورت مصنوعی نیز ایجاد کنید. پتینه همچنین روی سطح مس، برنج، برنز و سایر فلزات نیز می‌تواند تشکیل شود.

پتینه به چوب ظرافت می بخشد. همچنین پوششی براق به چوب می‌دهد. پتینه همچنین چوب را از آسیب محافظت می‌کند.

تاریخچه پتینه کاری

کلمه پتینه از کلمه ایتالیایی به همین نام گرفته شده است که به معنای لایه کم عمقی از رسوب روی سطح است.  هنگامی که یک قطعه هنری یا مبلمان با پتینه پوشانده شود به این کار “پتینه کاری” می گویند.

پتینه کاملاً به نوع نگاه مردم به آن وابسته است. برخی پتینه را رنگ و رو رفته و کهنه می دانند. برخی دیگر به دلیل قدیمی بودن آن ارزش زیادی به آن می دهند.( آنها آن را تاریخ می دانند.)استفاده روزانه از وسایل چوبی منجر به تغییراتی در بافت و رنگ آن در طول زمان می‌شود.

اثرات خورشید، باد، باران و محیط، پتینه ای منحصر به فرد ایجاد می‌کند. این به نحوه استفاده از وسایل چوبی و اینکه آیا آن را جلا می دهید یا نه بستگی دارد. دیدن اینکه چگونه پتینه در هر مکان به طور متفاوتی رشد می‌کند شگفت انگیز است.

کاربرد پتینه کاری

پتینه برای انواع سطوح مانند ظروف سفالی، مجسمه‌ها، نقش‌برجسته‌ها، چوب، دیوار و … قابل‌اجرا است.

پتینه کاری روی چوب

اگر از آن دسته افرادی هستید که تصور می‌کنید لوازم چوبی قدیمی، جایشان گوشه انباری یا در سطل‌آشغال است پتینه کاری را امتحان کنید. با پتینه کاری روی چوب و تکنیک‌های مربوط به آن می‌توانید لوازم خود را به یک شی آنتیک و قدیمی تبدیل کنید و از حس نوستالژیک آن لذت ببرید.

نقاشی و پتینه کاری روی چوب استفاده از رنگ‌های پوششی برای ایجاد سطحی یک‌دست روی چوب است. در واقع پتینه روی چوب تکنیک ترکیب چندرنگ و ایجاد لایه‌های رنگی متفاوت روی چوب قلمداد می‌شود.

برای رنگ کاری روی چوب و تغییر طرح آن، پتینه کاری روی چوب روشی بسیار مناسب و توصیه‌شده است. استفاده از رنگ‌ها و سبک‌های پتینه کاری هم ظاهر زیبایی به لوازم چوبی قدیمی می‌دهد، هم در نوسازی آنها و پوشش لایه‌های خوردگی و زدگی چوب فوق‌العاده عمل می‌کند.

روش‌های پتینه کاری روی چوب

• پتینه با جوهر رنگ.
• پتینه با رنگ‌‌های حلال در آب.
• پتینه به‌وسیله روغن شاپان.
• پتینه کاری با لاک‌الکل.
• پتینه با رنگ روغنی.

نحوه پتینه کاری روی چوب

وقتی مبلمان چوبی را در طول زمان در معرض عناصر قرار می‌دهید، پتینه به طور طبیعی شکل می‌گیرد. از طرف دیگر، می‌توانید در مدت‌زمان کوتاهی یک پتینه مصنوعی یا پتینه مصنوعی بسازید.

آماده‌سازی چوب

اولین قدم این است که چوب را برای رنگ‌آمیزی آماده کنید و سپس یک لایه رنگ سفید روی آن بمالید. مقداری کاغذ سنباده بردارید، (100 گریت خوب است) و به‌آرامی قطعه را بتراشید تا مقداری چوب زیر رنگ نمایان شود.

رنگ را اعمال کنید

حالا یک لایه رنگ خاکستری بمالید تا ظاهر خاکستری خاموش (پتینه) مبلمان آنتیک را به آن ببخشید.

کوبیدن

پس از خشک‌شدن لایه رنگ، مجدداً قطعه را به‌آرامی خراش دهید تا ظاهری فرسوده به آن ببخشید. برای اینکه حالت و ظاهری پریشان به آن بدهید، آن را محکم‌تر روی لبه‌ها و شیارها بتراشید. ظاهر مضطرب مبلمان شما اکنون کامل شده است. در انتها یک لایه شفاف واکس بزنید تا درخشندگی بیشتری به آن ببخشید.

رنگ را تغییر دهید

فقط به رنگ خاکستری و سفید نچسبید، رنگ‌های دیگر را امتحان کنید تا ظاهری کاملاً متفاوت به مبلمانتان بدهید.

رایج‌ترین نوع چوب پتینه با استفاده از محلول پتینه متشکل از مخلوط آب، سرکه و نمک به دست می‌آید. این محلول را روی چوب بمالید و سپس اجازه دهید چوب خشک شود.

همچنین می‌توانید با استفاده از روش‌های دیگر مانند رنگ‌آمیزی یا سوزاندن چوب، پتینه ای روی چوب ایجاد کنید. این روش‌ها ظاهری منحصربه‌فرد برای چوب ایجاد می‌کند. نتیجه نهایی بستگی به نوع چوب استفاده شده و روش مورد استفاده دارد.

در مورد عتیقه‌جات جایگزینی پتینه آسیب‌دیده است. برداشتن یا کاهش پتینه ممکن است ارزش آن را به‌شدت کاهش دهد.

نگهداری چوب پتینه کاری شده

همان‌طور که قبلاً ذکر شد، پتینه لایه‌ای است که در مواجهه با عناصر طبیعی روی چوب ایجاد می‌شود. این لایه که توسط طبیعت فرسوده شده است، به‌آرامی شکل می‌گیرد و ظاهری عمیق و زیبا به چوب می‌دهد. گاهی اوقات چندین دهه طول می‌کشد تا پتینه روی وسایل شما شکل بگیرد.

وقتی در مورد وسایل عتیقه صحبت می‌کنید، کلمه “ظرافت” به ذهن شما خطور می‌کند. سال‌ها استفاده و کهنه شدن این ظرافت را به ارمغان می‌آورد.

مراقبت و نگهداری مناسب از چوب می‌تواند به حفظ پتینه کمک کند. در ادامه چند مورد بیان شده است که به شما در حفظ پتینه چوب – چه طبیعی و چه ساخته دست بشر – کمک می‌کند.

اولین مورد تمیزکردن به طور منظم است. مهم است که چوب را به طور منظم تمیز کنید تا سطح آن حفظ شود. از یک پارچه میکروفیبر استفاده کنید و قطعه را تمیز کنید تا گردوغبار روی آن جمع نشود. گردوغبار سطح واکس را به‌راحتی خراش می‌دهد، بنابراین تمیزکردن آن به حفظ سطح و در نتیجه حفظ پتینه کمک می‌کند.

استفاده روزانه از مبلمان قدیمی باعث ایجاد کثیفی می‌شود. این کثیفی‌ها پتینه را کدر می‌کنند؛ بنابراین، هر چند روز یک بار با یک پارچه میکروفیبر تمیز کنید تا لکه‌های سطح چوب را بدون آسیب رساندن به پتینه یا روکش مومی پاک کنید.

از مواد ساینده اجتناب کنید. از استفاده از مواد ساینده برای تمیزکردن مبلمان خودداری کنید. اگر مجبور به استفاده از مواد ساینده هستید، از موادی استفاده کنید که دارای شن بسیار ریز هستند. هرچه شن در ماده ساینده بیشتر باشد، احتمال آسیب رساندن به پتینه کمتر است. از دستان خود برای خراش دادن سطح استفاده کنید تا به‌آرامی خراش‌ها را از بین ببرید.

از موم زنبورعسل استفاده کنبد. برای محافظت از پتینه در برابر خراش، یک روکش موم زنبورعسل را روی آن بمالید و عمق پتینه را بیرون بیاورید. روکش موم زنبورعسل آن را برجسته می‌کند و با یک فیلم مومی در بالای چوب از آن محافظت می‌کند. مقداری موم را مستقیماً روی سطح بمالید و از یک پارچه برای براق کردن آن استفاده کنید. گریس و موم زنبورعسل با کیفیت خوب که سفت می‌شود به حفظ پتینه روی چوب کمک می‌کند.

مزایای پتینه‌کاری

• نیاز به زیرسازی ندارد.
• مقاومت و پایداری بالائی دارد.
• بر روی هر سطحی قابل‌اجراست.
• نسبت به رنگ‌های دیگر جذاب‌تر و خاص‌تر است.
• نسبت به رنگ‌هایی مانند: مولتی کالر و بلکا ارزان‌تر است.
• هر طرحی که در ذهن دارید را می‌توان توسط پتینه اجرا نمود.
• در صورت آسیب‌دیدن قسمتی از آن، به‌راحتی مرمت می‌شود.
• به دلیل پوشش‌دهی بالا، عیب‌های ظاهری دیوار مانند: موج و ترک را می‌پوشاند.
• پتینه کاری نسبت به رنگ‌های روشن و یکدست دیرتر کثیف می‌شود.

معایب پتینه‌کاری

• به دلیل مقاوم نبودن در برابر آب برای فضاهای بیرونی مناسب نیست.
• باتوجه‌به وجود بافت‌ها و ریزه‌کاری‌های موجود در پتینه، تمیز نمودن آن دشوار است.

پتینه کاری هنر یا حرفه؟

اینکه پتینه چیست و باید پتینه کاری را بیشتر یک حرفه در نظر گرفت یا یک هنر، به کاربرد آن بستگی دارد. در حال حاضر هم آموزش پتینه کاری مدرن و حرفه‌ای از رشته‌های هنری و پرطرف‌دار به شمار می‌آید، و هم بسیاری از افراد به چشم یک شغل تمام‌وقت و پرسود به انواع پتینه کاری نگاه می‌کنند.

 حرفه پتینه کاری را می‌شود به‌نوعی جادو یا کیمیاگری نامید که به‌وسیله آن می‌توان ظاهر اشیای معمولی را به عتیقه تبدیل کرد.

امیدواریم این مقاله اطلاعات کافی در مورد تشکیل پتینه طبیعی روی چوب و نحوه نگهداری آن را به شما داده باشد. برای کسب اطلاعات بیشتر و یا خدمات پنینه کاری با الوان چوب اسلامی تماس خاصل نمایید.

منبع